Beste Mark Rutte

Geachte meneer Rutte, beste Mark,

Een brief. Speciaal voor voor jou. Ik kan me voorstellen dat je weinig tijd hebt om brieven te lezen, want het zal de meest ingewikkelde en hectische tijd zijn die je als Premier ooit hebt meegemaakt. 

Ik vind dat jij, jouw team en alle experts het fantastisch doen. Ik heb grote bewondering voor mensen die nu enorme verantwoordelijkheden op zich nemen en keihard werken. Dezelfde bewondering heb ik voor alle mensen die nu knetterhard werken op straat, in scholen, ziekenhuizen en daarmee allerlei risico's lopen en nemen. Ik hoop dat jullie voldoende slapen, een beetje gezond eten en de ruimte hebben om af en toe afstand kunnen nemen van alle hectiek. 

Ik heb zelf de laatste jaren niet zoveel geluk gehad. Ik ben ernstig ziek door kanker en behoor tot de risicogroep voor het nare en gevaarlijke virus dat nu rondgaat. Dat maakt me afhankelijker dan ooit van wat andere mensen doen en laten.  Het scheelt misschien dat ik al even heb kunnen oefenen met het idee dat ik minder lang zal leven dan ik zelf, mijn gezin en de mensen om mij heen zouden willen. Ik ben niet extra bang. ben nu wel voorzichtiger en red me wel.

De laatste jaren heb ik, met vallen en opstaan, iets geleerd van het ziek zijn. En dat gaat over vertrouwen. En weet je waar ik specifiek een hele scherpe leercurve in heb doorgemaakt? In het ervaren van wat de relatie is tussen kennis, macht en vertrouwen.  Dat is ook de voornaamste reden dat ik deze brief schrijf. Met een oproep. Een oproep aan jou, allerlei bestuurders, beleidsmakers en mensen met macht. 

Kennis is macht. En er is nog een andere sterke macht. De macht der gewoonte. We kunnen samen vaststellen dat we al jarenlang een politieke lijn hebben van een kleiner wordende overheid die oproept op tot decentraliseren en het lokaal in de samenleving neerleggen van grote verantwoordelijkheden. Ik zou je willen vragen om juist op dit moment een bypass aan te leggen in je liberale hart. En hoe? Door een noodfonds vrij te maken om mensen met kennis lokaal radicaal anders te laten samenwerken. Door op basis van regelruimte, vertrouwen in expertise en middelen die ruimte te creëren. Heb even lak aan het begrotingsoverschot. Vorder de reserves van de zorgverzekeraars en pensioenfondsen maar. Hef maar een eenmalige noodbelasting bij de multinationals en superrijken. Al is dit een tijdelijke heffing en betalen we het later collectief terug. 

Gebruik dit fonds voor kinderopvang, speciaal afgeschermde werkplekken voor zorgpersoneel en organiseer spoedopleidingen voor mensen die daar iets kunnen betekenen. Gebruik dit geld voor het bouwen van extra intensive cares en de productie van beademingsapparatuur in Nederland. Start met een tijdelijke invoering van een basisinkomen voor mensen die niet rond gaan komen. Ondersteun het MKB. Organiseer en faciliteer hackathons binnen laboratoria en haal gespecialiseerde Chinezen naar Nederland en beloon ze rijkelijk. Gebruik de infrastructuur van de belastingdienst om de geldstromen richting te geven. We kunnen eerlijk zijn, die hebben wel iets goed te maken en we weten hoe vasthoudend ze zijn als ze duidelijke opdrachten krijgen. Zijn dit onhaalbare maatregelen vanuit angst of zou je dit paniekvoetbal kunnen noemen? Nee, ik geloof het niet. Regeren is vooruit zien.

We zijn een kenniseconomie vol betrokken, hardwerkende en pragmatische mensen. Laten we die kenniseconomie tijdelijk ombouwen tot een slimme, wendbare en onverwoestbare verzorgingsstaat.  Maakt ons dat internationaal kwetsbaar qua verhoudingen? Vast. Moeten we daarmee afwijken van wat we nu ook al doen om het virus in te dammen? Nee, maar we weten dat het water verder zal stijgen, dus we moeten hard werken aan een deltaplan. Daar zijn we goed in. 

Ik schreef gisteren dat het de tijd is voor schoenmakers om bij hun leest te blijven. Eigenlijk doe ik dat zelf nu ook niet. Ik weet niet hoe het is om Premier te zijn. Deze brief is dan ook meer een soort van hardop meedenken. Ik wil dan ook vooral terugverwijzen naar de eerste alinea van deze brief en hoop vooral dat Nederlanders zo naar jou, elkaar en alle hardwerkende mensen blijven kijken en dat we rustig met elkaar omgaan. Volgens mij is dat het allerbeste medicijn voor onze zieke patiënt. 

Succes de komende tijd met je werk!

Groet,

Peter Leenhouts